Obrzęk szyi

informacje ogólne

Definicja

• Opuchlizna szyi może mieć różne przyczyny¹.
• Wskazówek diagnostycznych dostarczają objawy towarzyszące, takie jak np. ból, gorączka, utrata masy ciała, chrypka lub trudności w połykaniu.

częstość występowania

• Opuchlizna szyi nie jest rzadkością.

Diagnostyka

• Istnieje wiele narządów w okolicy szyi, które mogą być odpowiedzialne za opuchliznę.
• Przyczynami mogą być zmiany wrodzone, choroby zakaźne, choroby nowotworowe lub zaburzenia metaboliczne (tarczyca).
• Ważne jest dokładne umiejscowienie opuchlizny, jej początek i czas trwania oraz ewentualne objawy towarzyszące.
• Już u dzieci w przebiegu zakażeń występuje powiększenie węzłów chłonnych, które po pewnym czasie ustępuje samoistnie.
• Jednak opuchlizna na szyi może również stać się powikłaniem zagrażającym życiu lub być oznaką poważnej choroby.

ICD-10

Różicowanie

Przyczyny wrodzone

• Wrodzone przyczyny są bardziej prawdopodobną przyczyną opuchlizny szyi u dzieci, ale czasami objawiają się dopiero w wieku dorosłym.

Torbiel środkowa i boczna szyi

• przyczyny
  • Przetoka szyjna boczna jest przetoką lub torbielą pochodzącą z drugiej szczeliny skrzelowej i spowodowaną niewystarczającą regresją przewodu grasiczo-gardłowego.
  • Torbiele przyśrodkowe szyi pochodzą z Ductus thyreoglossus (torbiel przewodu tarczowo-językowego).
• Leczenia
  • Leczenie polega na całkowitym chirurgicznym usunięciu przetoki, jeśli to konieczne po wcześniejszej antybiotykoterapii w przypadku zakażeń.
  • Mogą wystąpić nawroty.
  • Należy przeprowadzić badanie histologiczne, ponieważ czasami w torbielach ukryte są złośliwe elementy komórkowe².

Inne wrodzone zmiany, które mogą powodować opuchliznę szyi

• Torbiel skórna
• Torbiele naskórka
• Tłuszczak
• Nieprawidłowości naczyniowe czasami prowadzą do pulsujących opuchlizn³.

limfadenopatię

• Zobacz artykuł Limfadenopatia u dorosłych.
• Obrzęk szyi jest najczęściej spowodowany obrzękiem węzłów chłonnych.
• Są to zwykle boleśnie powiększone węzły chłonne w reakcji na zakażenie lub stan zapalny⁴.
  • Limfadenopatia ma charakter samoograniczający i zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni.
  • Zarówno bakteryjne zapalenie migdałków jak i zakażenie wirusowe (np. zakażenie EBV) mogą prowadzić do opuchlizny w okolicy szyi.
    • Głównym objawem może być ból gardła
      .
    • Ostre zapalenie migdałków prawie zawsze prowadzi do bolesnego powiększenia węzłów chłonnych.
  • Miejscowe zakażenia mogą również prowadzić do powiększenia węzłów chłonnych, np. zakażenie zęba lub ropień.
  • Zakażenia zębopochodne z tendencją do rozprzestrzeniania się mogą prowadzić do opuchlizny szyi i zagrażających życiu powikłań.
  • Inne możliwe choroby zakaźne można znaleźć w artykule Limfadenopatia u dorosłych.
• Sarkoidoza może również prowadzić do powiększenia węzłów chłonnych.
• Powiększone węzły chłonne mogą również wskazywać na chorobę nowotworową, w postaci przerzutów lub w kontekście złośliwych chorób układowych lub chłoniaka złośliwego.

 Zobacz tabela: Kryteria różnicowania łagodnych i złośliwych przypadków powiększenia węzłów chłonnych

Zapalenie ślinianki 

• Zobacz artykuł Zapalenie ślinianki.
• Opuchlizna, czasami ból i uczucie napięcia nad zajętą ślinianką, zwykle po jedzeniu, wskazują na tworzenie się kamieni (kamica ślinianek) lub zapalenie ślinianek.

urazy

• W przypadku opuchlizny szyi po urazie często mamy do czynienia z typowym wywiadem lekarskim i jednoznacznymi objawami klinicznymi.
• krwiak
  • Nawet jeśli nowo powstałe lub zorganizowane krwiaki zwykle znikają, z powodu zwłóknienia może pozostać twardy guzek.

Odma podskórna

• Podczas dotykania skóry występują charakterystyczne trzaski.
• Przyczynami mogą być:
  • Urazy
  • urazy ciśnieniowe
  • astmę
  • wąglik

Zaburzenia tarczycy

• Również choroby tarczycy mogą prowadzić do opuchlizny przedniej części szyi.
• W przypadku wola dochodzi do zwiększenia rozmiaru tarczycy, któremu czasami towarzyszą trudności w połykaniu.
• Jeśli w badaniu palpacyjnym wyczuwalne są twarde guzki, należy wykluczyć raka tarczycy.
• Ból przy badaniu palpacyjnym wskazuje na zapalenie tarczycy.
• Rozpoznania w ramach diagnostyki różnicowej można ustalić, sprawdzając parametry tarczycy i wykonując badanie ultrasonograficzne, ew. scyntygrafię i w razie potrzeby punkcję cienkoigłową.

Guzy złośliwe

• Guzy złośliwe szyi również nie są rzadkością⁵.
• Może to być guz pierwotny lub przerzuty guza umiejscowionego w górnych drogach oddechowych, przewodzie pokarmowym lub bardziej odległych regionach.
• Nowotwory pierwotne
  • Przykładami guzów pierwotnych są: rak tarczycy, rak gruczołów ślinowych, chłoniaki (chłoniak nie-Hodgkina, chłoniak Hodgkina) i mięsaki⁶.
    • przy podejrzeniu Mięśniakomięsaki prążkowanokomórkowe występują głównie w obrębie głowy, szyi i układu moczowo-płciowego.
  • czynniki ryzyka raka błony śluzowej (jama ustna, krtań, gardło) to nikotynizm i spożywanie alkoholu, źle dopasowane protezy zębowe, zakażenia HPV i czynniki genetyczne
  • typowe objawy to słabo gojące się owrzodzenia w jamie ustnej lub części ustnej gardła, przewlekle podrażnione gardło, trudności w połykaniu, zmiany głosu i utrata masy ciała
• W przypadku przerzutów do węzłów chłonnych na szyi należy poszukać guza pierwotnego.

Wywiad lekarski

• wieku 
  • Prawdopodobieństwo wystąpienia chorób nowotworowych również wzrasta wraz z wiekiem.
• Wielkość i czas trwania opuchlizny
• Wcześniejsze choroby
• Leki;
• Objawy towarzyszące, takie jak gorączka, trudności w połykaniu, utrata masy ciała lub ból
• Opuchlizna dróg oddechowych może powodować duszność.

Badanie fizykalne

• oględziny
  • Umiejscowienie opuchlizny często wskazuje na jej przyczynę.
  • Należy również zbadać błonę śluzową jamy ustnej, gardło i uszy.
• palpacja
  • Powiększone węzły chłonne w ostrym zakażeniu są zwykle swobodnie ruchome, mniej jędrne i często bolesne.
• Ograniczenia czynnościowe
  • ograniczenie otwarcia ust
  • Utrata słuchu
  • zaburzenia mowy
  • zaburzenia połykania

Badanie uzupełniające

testach laboratoryjnych

• Hb, OB, CRP, leukocyty, ew. FT4 i TSH
• W razie potrzeby testy serologiczne przy podejrzeniu zakażenia podstawowego

Badania ultrasonograficzne

• Jeśli opuchlizna jest niejasna, ultrasonografia jest odpowiednim badaniem pozwalającym odróżnić torbiel od tkanki stałej i ocenić stan węzłów chłonnych.

RTG klatki piersiowej 

• Jeśli podejrzewa się chorobę wewnątrz klatki piersiowej lub płuc, należy wykonać badanie rentgenowskie klatki piersiowej (w 2 projekcjach).

TK

• Może być wskazana do oceny stopnia zaawansowania w przypadku podejrzenia guzów lub urazów.

RM,

• Metoda z wyboru w zależności od umiejscowienia i problemu, szczególnie w przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego

Angiografia

• Angiografia może być wskazana w przypadku patologii naczyniowych.

scyntygrafia

• Może być wskazana w przypadku wola i innych chorób tarczycy.

Cytologia/biopsja cienkoigłowa

• W celu potwierdzenia histologicznego, np. przy guzkach tarczycy o niejasnym charakterze

Postępowanie i zalecenia

Lista kontrolna w przypadku skierowania do specjalisty

 informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Obrzęk węzłów chłonnych u dzieci
• Obrzęk węzłów chłonnych
• Powiększenie węzłów chłonnych, zakażenie

Opuchlizna szyi Środkowe torbiele szyi Boczne torbiele szyi Wole Limfadenopatia Torbiel przewodu tarczowo-językowego Zakażenia otontogenne Zapalenie ślinianki Odma podskórna

Obrzęk szyi

document-symptom document-nav document-tools document-theme

Opuchlizna szyi może mieć różne przyczyny1. Wskazówek diagnostycznych dostarczają objawy towarzyszące, takie jak np. ból, gorączka, utrata masy ciała, chrypka lub trudności w połykaniu.

Laryngologia

Obrzęk szyi

/link/d3c7cd90bdf446cc91046a198efc3f9f.aspx

/link/d3c7cd90bdf446cc91046a198efc3f9f.aspx

obrzek-szyi

SiteProfessional

Obrzęk szyi

K.Reinhardt@gesinform.de

Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)

pl

pl

pl