Zapadalność jest prawdopodobnie niedoszacowana, ponieważ do ostatecznego rozpoznania AIN wymagana jest biopsja nerki, która nie zawsze jest wykonywana2.
W retrospektywnych analizach biopsji nerki w kontekście ostrej niewydolności nerek, ostre śródmiąższowe zapalenie nerek stwierdzono nawet w 18% przypadków.
Etiologia i patogeneza
Patomechanizmem leżącym u podstaw ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek jest reakcja nadwrażliwości komórkowej na konkretne antygeny4.
Biopsja nerki wykazuje obrzęk śródmiąższowy i nacieki zapalne z eozynofilami, limfocytami, komórkami tucznymi i komórkami plazmatycznymi2.
Występowanie AIN wywołanego lekami nie jest zależne od dawki1,4.
Czynność nerek często normalizuje się po odstawieniu leku wyzwalającego1.
AIN zwykle nawraca lub zaostrza się po ponownym narażeniu na działanie leku1,4.
Okres opóźnienia od rozpoczęcia przyjmowania leków do wystąpienia AIN wynosi średnio ok. 10–14 dni6.
Jednak okres opóźnienia jest zmienny i może wynosić od jednego dnia po podaniu antybiotyków do 18 miesięcy po przyjęciu niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ)6.
Odsetek przypadków ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek spowodowanego przyjmowaniem leków wzrósł w ostatnich latach ze względu na częste stosowanie antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej i NLPZ1,3.
Śródmiąższowe zapalenie nerek w chorobach układowych
Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek może również występować w kontekście chorób układowych, takich jak2,4:
W przypadku AIN prawie zawsze należy spodziewać się wzrostu parametrów nerkowych.
Jeśli poziom kreatyniny w surowicy/osoczu jest podwyższony, należy go ponownie sprawdzić po 24 i 48 godzinach8.
W zależności od indywidualnego ryzyka i przebiegu klinicznego, zwłaszcza w przypadku wystąpienia skąpomoczu/bezmoczu, oznaczanie parametrów czynności nerek powinno być początkowo wykonywane codziennie8.
Jeśli czynność nerek nie ulegnie poprawie po odstawieniu podejrzewanego leku wyzwalającego.
Przy podejrzeniu podstawowej choroby układowej jako czynnika wyzwalającego AIN
leczenie
Cele terapii
Zapobieganie progresji choroby
Normalizacja czynności nerek
Ogólne informacje o leczeniu
Monitorowanie czynności nerek z kontrolą równowagi płynów i elektrolitów
Leczenie objawowe gorączki i bólu
W przypadku AIN związanego z zakażeniem lub AIN spowodowanego chorobą układową, leczenie opiera się na terapii podstawowej przyczyny.
Leczenie AIN wywołanego lekami
Najważniejszym środkiem jest odstawienie leku, który prawdopodobnie wywołał ostre śródmiąższowe zapalenie nerek.
Jeśli pacjent przyjmuje kilka leków, które mogą być przyczyną AIN, odstawia się je kolejno, jeśli ostra niewydolność nerek jest łagodna. W przypadku ciężkiej ostrej niewydolności nerek, wszystkie potencjalnie wyzwalające leki są odstawiane w tym samym czasie9.
Leki pilnie potrzebne do leczenia poważnej choroby podstawowej nie są odstawiane, jeśli nie ma alternatywy, a AIN nie zostało z całą pewnością rozpoznane (np. poprzez biopsję nerki)9.
Jeśli czynność nerek nie ustabilizuje się w ciągu 3–7 dni po odstawieniu potencjalnie wyzwalającego leku: biopsja nerki i rozpoczęcie leczenia glikokortykosteroidami w przypadku potwierdzenia AIN w biopsji nerki9.
Prednizon w dawce 1 mg/kg m.c. raz na dobę przez 2 tygodnie, następnie — po ustabilizowaniu/poprawie czynności nerek — stopniowe zmniejszanie dawki; całkowity czas trwania terapii wynosi zwykle od 4 do 12 tygodni.
AIN wywołane przez NLPZ zwykle nie reaguje na leczenie glikokortykosteroidami z nieznanych jeszcze przyczyn.
Jeśli czynność nerek ustabilizuje się/powróci do normy w ciągu 3–7 dni po odstawieniu potencjalnie wyzwalającego leku: brak leczenia glikokortykosteroidami; dodanie leku wyzwalającego do karty alergika.
Jeśli początkowe pogorszenie czynności nerek jest tak poważne, że dializa jest nieuchronna, należy skierować pacjenta na biopsję nerki i rozpocząć podawanie glikokortykosteroidów, jeśli rozpoznanie zostanie potwierdzone9.
W przypadku wczesnego odstawienia leku wywołującego chorobę można oczekiwać powrotu czynności nerek do normy, choć często nie jest on całkowity9.
W ok. U 40–60% pacjentów po AIN rozwija się przewlekła niewydolność nerek (eGFR <60 ml min)>2.
Ponowne narażenie na lek wyzwalający lub odpowiedni antygen zwykle prowadzi do szybkiego nawrotu AIN9.
Im wcześniej choroba zostanie rozpoznana i im wcześniej wyleczona zostanie przyczyna choroby lub odstawione zostaną leki ją wywołujące, tym lepsze jest rokowanie odnośnie do normalizacji czynności nerek2.
Deutsche Gesellschaft für Nephrologie (DGfN) und Deutsche Gesellschaft für Klinische Chemie und Laboratoriumsmedizin e. V. (DGKL). Rationelle Labordiagnostik zur Abklärung Akuter Nierenschädigungen und Progredienter Nierenerkrankungen. AWMF-Leitlinie Nr. 115-001. S2k, Stand 2021. www.awmf.org
Literatur
Praga M, et al. Clinical manifestations and diagnosis of acute interstitial nephritis, UpToDate, Zugriff 22.03.2023. www.uptodate.com
Perazella MA et al. Acute interstitial nephritis, BMJ Best Practice, Zugriff 22.03.2023. bestpractice.bmj.com
Praga M,et al. Changes in the aetiology, clinical presentation and management of acute interstitial nephritis, an increasingly common cause of acute kidney injury, Nephrol Dial Transplant. 2015 Sep;30(9):1472-9. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Raghavan R, et al. Acute interstitial nephritis - a reappraisal and update, Clin Nephrol. 2014 Sep;82(3):149-62. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Turgut F, et al. Acute Kidney Injury: Medical Causes and Pathogenesis, J Clin Med. 2023 Jan 3;12(1):375. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Chahoud-Schriefer T, et al. Subakutes Nierenversagen bei einer 40-jährigen nordafrikanischen Patientin, Internist (Berl). 2021; 62(7): 772–776. www.ncbi.nlm.nih.gov
Inayat F, et al. Cocaine-Induced Acute Interstitial Nephritis: A Comparative Review of 7 Cases, J Investig Med High Impact Case Rep. 2020. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Deutsche Gesellschaft für Nephrologie (DGfN) und Deutsche Gesellschaft für Klinische Chemie und Laboratoriumsmedizin e. V. (DGKL). Rationelle Labordiagnostik zur Abklärung Akuter Nierenschädigungen und Progredienter Nierenerkrankungen. AWMF-Leitlinie Nr. 115-001. S2k, Stand 2021. register.awmf.org
Falk RJ, et al. Treatment of acute interstitial nephritis, UpToDate, Zugriff 22.03.2023. www.uptodate.com
Autor*innen
Christina Weingartner, Dr. med., Ärztin in Weiterbildung Allgemeinmedizin, München
Die ursprüngliche Version dieses Artikels basiert auf einem entsprechenden Artikel im norwegischen hausärztlichen Online-Handbuch Norsk Elektronisk Legehåndbok (NEL, https://legehandboka.no/).
Definicja: Ostre zapalenie śródmiąższu nerek, któremu zwykle towarzyszy pogorszenie czynności nerek. Częstość występowania: Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek występuje nawet w 18% przypadków ostrej niewydolności nerek.
Nefrologia/Urologia
Śródmiąższowe zapalenie nerek, ostre
/link/bfaeb103362a44a7b78df6c5fb111f04.aspx
/link/bfaeb103362a44a7b78df6c5fb111f04.aspx
srodmiazszowe-zapalenie-nerek-ostre
SiteDisease
Śródmiąższowe zapalenie nerek, ostre
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no