Zatrzymanie moczu jest nagłym stanem urologicznym. O zatrzymaniu moczu mówimy wtedy, gdy pęcherz nie może zostać całkowicie lub w ogóle spontanicznie opróżniony1.
częstość występowania
Zatrzymanie moczu jest najczęstszym stanem nagłym w urologii.
Fazy napełniania/gromadzenia i opróżniania/mikcji przy prawidłowym działaniu pęcherza moczowego przechodzą jedna w drugą.
Ten proces może zostać zakłócony na różnych poziomach, albo mocz nie jest wydalany, albo w pęcherzu pozostają znaczne ilości moczu zalegającego.
Prawidłowa resztkowa objętość moczu wynosi mniej niż 50 ml.
Według przyczyn zatrzymanie moczu można podzielić na spowodowane niedrożnością, zakaźno/zapalne, neurogenne, wywołane lekami lub innymi przyczynami (np. jatrogenne po znieczuleniu podpajęczynówkowym).
Ostre zatrzymanie moczu jest nagłym stanem medycznym, który należy leczyć natychmiast, wdrażając cewnikowanie, a następnie zbadać przyczynę.
Powiększenie gruczołu krokowego jest prawdopodobnie najczęstszą przyczyną zatrzymania moczu.
Ostre zatrzymanie moczu przy powiększonym gruczole krokowym często występuje po nadmiernymspożyciu alkoholu — przyczyny nie zostały jednoznacznie wyjaśnione.
Kamienie moczowe mogą prowadzić do typowej kolki moczowodowej. Kolce towarzyszą bolesne skurcze pęcherza moczowego, wydalana jest tylko niewielka ilość moczu.
przeważnie spowodowane przez drobnoustroje zakażenia dróg moczowych w związku z odpływem pęcherzowo-moczowodowym
Zapalenie cewki moczowej
W wyniku zakażenia dróg moczowych lub choroby przenoszonej drogą płciową może dojść do obrzęku cewki moczowej.
Do obrzęku cewki moczowej mogą również prowadzić urazy sromu i pochwy lub zapalenie sromu i pochwy.
Neurogenne zatrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu jest zdecydowanie częstszym problemem w przypadkach neurogennego zaburzenia pęcherza. Może jednak również wystąpić zatrzymanie moczu.
Uszkodzenie ośrodka mikcji w odcinku krzyżowym (S2–S4) powoduje porażenie obwodowe, czyli wiotkie (osłabiony wypieracz lub zwieracz), podczas gdy w wyniku uszkodzeń powyżej ośrodka mikcji zwykle obserwuje się porażenie spastyczne (wzmożone napięcie wypieracza i/lub zwieracza).
Na przykład w wyniku spowodowanej urazem paraplegii po etapie wstrząsu pourazowego następuje nadczynność wypieracza i zwieracza, natomiast w przypadku problemów obwodowych, np. zabiegów operacyjnych w obrębie miednicy małej lub polineuropatii obserwuje się osłabioną aktywność wypieracza lub zwieracza.
Uszkodzenia w obrębie mostu również mogą prowadzić do zaburzeń pęcherza moczowego.
W złożonych chorobach neurologicznych mogą występować postaci mieszane.
W większości przypadków niepełne opróżnienie pęcherza prowadzi do zwiększania objętości moczu zalegającego z następowym przewlekłym zatrzymaniem moczu (przepełnienie pęcherza).
Ostre zatrzymanie moczu jest w tych przypadkach raczej rzadkie.
Rozpoznania, które mogą powodować neurogenne zatrzymanie moczu (wybór)
złamania kręgosłupa, urazy rdzenia kręgowego, urazy rdzenia kręgowego typu końskiego ogona i uszkodzenia korzeni nerwowych
przede wszystkim w przypadkach kompresyjnych złamań kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym
Mianem wstrząsu kręgosłupa określa się przejściowe porażenie wiotkie w obszarze poniżej uszkodzenia po poważnych urazach rdzenia kręgowego, występujące z reguły w przebieguparaplegii.
Ucisk na rdzeń kręgowy
guzy łagodne lub złośliwe, krwiaki, ropnie i inne procesy neoplastyczne
Ostre zatrzymanie moczu jest nagłym stanem medycznym, należy dążyć do jak najszybszego opróżnienia pęcherza, dalsze badania tylko w przypadku niepewnego rozpoznania lub w celu wyjaśnienia przyczyny po wstępnym leczeniu.
Po odprowadzeniu moczu, w zależności od choroby podstawowej lub podejrzewanego rozpoznania
Testy laboratoryjne: test paskowy moczu (oznaczenie poziomu białka, krwi, glukozy, azotynów, leukocytów, ketonów, bilirubiny/urobilinogenu)
Wskazanie do skierowania do specjalisty/hospitalizacji
W razie problemów z cewnikowaniem lub w celu wyjaśnienia przyczyny niezbędne jest specjalistyczne leczenie urologiczne.
Leczenie
Aby opróżnić pęcherz, konieczne jest najszybsze wykonaniecewnikowania przezcewkowego.
Jeśli się to nie uda, konieczna może być cystostomia (oddział specjalistyczny).
Dalsze leczenie zależy od przyczyny zatrzymania moczu.
Cewnikowanie przezcewkowe
Istnieją trzy różne sposoby przeprowadzenia takiego cewnikowania:
cewnikowanie sterylne (sterylne warunki, podobne do warunków panujących na sali operacyjnej) u pacjentów poparzonych i pacjentów z obniżoną odpornością
cewnikowanie aseptyczne (przy cewnikowaniu samodzielnym i przez osobę trzecią)
Cewnikowanie higieniczne: powinno być stosowane tylko wtedy, gdy nie jest możliwe samodzielne cewnikowanie w warunkach aseptycznych.
Materiały
Długość cewnika waha się od 7 do 50 cm.
Standardowa średnica dla dorosłych to 12–14 w skali Charriere (1 Charr = 1/3 cm).
Końcówka cewnika może się różnić w zależności od wskazań.
przy prostych zabiegach
cewnik Nelaton z prostą, zaokrągloną końcówką
cewnik Ergothan z elastyczną, stożkowo zwężającą się końcówką
cewnik z elastyczną zaokrągloną końcówką
przy spastycznym dnie miednicy lub zwieraczu
cewnik Ergothan z elastyczną, stożkowo zwężającą się końcówką
cewnik z elastyczną zaokrągloną końcówką
w przypadku zaburzeń drożności cewki moczowej lub niedrożności związanej z gruczołem krokowym
cewnik Ergothan z elastyczną, stożkowo zwężającą się końcówką
cewnik z elastyczną zaokrągloną końcówką
cewnik Tiemanna z lekko zakrzywioną końcówką
Po włożeniu końcówka jest skierowana do góry.
Oprócz tego rozróżnia się cewniki jednorazowe niepowlekane i powlekane (hydrofilowe lub żelowe).
W przypadku korzystania z cewników niepowlekanych zaleca się stosowanie lubrykantu z lidokainą lub chlorheksydyną lub lubrykantu niezawierającego tych substancji.
Do cewnikowania przerywanego należy wybierać powlekane cewniki jednorazowe.
Dzienna częstotliwość cewnikowania wynosi od 2 do 10, a wypełnienie pęcherza nie powinno przekraczać 500 ml na cewnikowanie u osoby dorosłej.
procedura
Higieniczna dezynfekcja rąk
dodatkowe niesterylne rękawiczki do cewnikowania przez osobę trzecią
Dezynfekcja ujścia cewki moczowej za pomocą środka do dezynfekcji błon śluzowych, takiego jak oktenidyna lub roztwór powidonu i jodu lub alternatywnie poliheksanid jako środek czyszczący (czas ekspozycji 1–2 min zgodnie z instrukcjami producenta)
Mężczyźni
Ściągnąć napletek.
Rozciągnięcie prącia jest niezbędne do tego, aby wprowadzić cewnik i uniknąć urazów cewki moczowej.
Kobiety
Rozchylić wargi sromowe.
W razie potrzeby użyć lusterka i urządzenia, które przytrzyma rozkrok.
Cewnik wprowadza się powoli bez użycia siły, aż do momentu wypłynięcia moczu, a następnie jeszcze ok. 1 cm dalej.
Dalsze leczenie zależy od przyczyny.
Przebieg, powikłania, rokowanie
przebieg
W wielu przypadkach wystarczy jednorazowe cewnikowanie.
Jeśli zatrzymanie moczu się powtarza, wprowadza się cewnik stały do pęcherza moczowego albo eliminuje przyczynę zatrzymania moczu za pomocą innych środków.
Zatrzymanie moczu jest nagłym stanem urologicznym. O zatrzymaniu moczu mówimy wtedy, gdy pęcherz nie może zostać całkowicie lub w ogóle spontanicznie opróżniony1.
Zdrowie mężczyzn
Nagłe zatrzymanie moczu u mężczyzn
/link/accb7d01d6fc452199b4da3f74453031.aspx
/link/accb7d01d6fc452199b4da3f74453031.aspx
nagle-zatrzymanie-moczu-u-mezczyzn
SiteProfessional
Nagłe zatrzymanie moczu u mężczyzn
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)