Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zespół Downa

Streszczenie

  • Definicja:Zespół Downa (trisomia 21) jest najczęstszym zaburzeniem chromosomalnym wpływającym na życie, w którym chromosom 21 występuje całkowicie lub częściowo w trzech, a nie w dwóch kopiach.
  • Częstość występowania:Waha się od 1/400 do 1/3000 żywych urodzeń. Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem matki. W momencie poczęcia jest znacznie wyższa, ale często dochodzi do samoistnych lub indukowanych poronień.
  • Objawy:Zmienna, często łagodna niepełnosprawność intelektualna; charakterystyczne nieprawidłowości twarzy, hipotonia mięśniowa, różne wady rozwojowe narządów i inne nieprawidłowości.
  • Wyniki:Wykrycie trisomii 21 w analizie chromosomalnej, nieprawidłowości twarzy, powikłania różnych układów narządów przy urodzeniu lub w dalszym przebiegu.
  • Diagnostyka:W okresie prenatalnym często widoczna jest zwiększona przezierność karkowa. Obecnie często rozpoznanie prenatalnie za pomocą NIPT lub innej diagnostyki prenatalnej; potwierdzenie diagnostyczne za pomocą analizy chromosomalnej.
  • Terapia:Leczenie multidyscyplinarne. Leczenie wad rozwojowych narządów (np. operacja wady serca). Poprawa jakości życia, umożliwienie uczestnictwa w życiu społecznym, zapobieganie i wczesne wykrywanie powikłań organicznych w przebiegu choroby. Strukturalne i praktyczne wsparcie dla rodziców/opiekunów. Średnia długość życia w krajach zachodnich wynosi ponad 60 lat.

Informacje ogólne

Definicja

  • Zespół Downa (trisomia 21, choroba Langdona-Downa) jest najczęstszą konstytucjonalną aberracją chromosomalną u ludzi mającą wpływ na życie.
  • W trisomii 21 chromosom 21 występuje w całości lub częściowo w trzech kopiach.1
  • Obraz kliniczny obejmuje charakterystyczne nieprawidłowości twarzy, łagodną do umiarkowanej niepełnosprawność intelektualną, opóźnienie wzrostu, hipotonię mięśniową i różne wady rozwojowe narządów.
  • Nasilenie objawów jest bardzo zróżnicowane u poszczególnych pacjentów.2
  • Rokowanie zależy przede wszystkim od obecności wad rozwojowych narządów, np. wad serca.3-6 
    • Ze względu na lepsze możliwości leczenia powikłań organicznych, otępienie o wczesnym początku jest obecnie główną przyczyną zgonów.7

Częstość występowania

  • Częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem matki. 
  • Częstość występowania na całym świecie szacuje się średnio na około 1 na 700 żywych urodzeń.1,8-9
    • W momencie poczęcia jest znacznie wyższa, ale często dochodzi do samoistnych poronień.
  • Pomimo rosnącej średniej wieku kobiet w ciąży, rodzi się mniej dzieci z trisomią 21 ze względu na rosnącą liczbę aborcji z powodu prenatalnej diagnozy zespołu Downa.10-11

Etiologia i patogeneza

  • Trisomia 21 to aberracja chromosomalna, w której chromosom 21 jest całkowicie lub częściowo obecny w trzech kopiach.9
  • W większości przypadków trisomia 21 występuje losowo w wyniku braku dysjunkcji podczas podziału komórki.1,9,12
    • Częstość występowania nieprawidłowej dystrybucji wszystkich chromosomów jest wysoka, ale aneuploidie są, z kilkoma wyjątkami, śmiertelne (np. trisomia 13, 18, 21, trisomia chromosomów płciowych, zespół Turnera).
  • Zakłada się, że długi czas przebywania oocytów w profazie I w jajniku w coraz większym stopniu prowadzi do wadliwych procesów podziału.9

Rodzaje trisomii 21

  • Prosta trisomia 21 w 95% przypadków1,9
    • nowo powstała przez przypadek 
    • kariotyp 47, XX (lub XY) + 21
    • dodatkowy chromosom 21 obecny w każdej komórce
    • W przypadku wolnej trisomii prawdopodobieństwo nawrotu w kolejnej ciąży jest niskie.
      • Prawdopodobieństwo wystąpienia trisomii 21 w kolejnej ciąży z wcześniejszą wolną trisomią 21 wzrasta oprócz ryzyka związanego z wiekiem o około 1 %.
  • Trisomia translokacyjna w 3–4% przypadków
    • W przypadku trisomii translokacyjnej dodatkowy chromosom 21 nie jest wolny, ale przyłączony do innego chromosomu.
    • Objawy kliniczne są nie do odróżnienia od prostej (wolnej) trisomii 21.
    • Trisomia translokacyjna może wystąpić samoistnie.
    • Jednak trisomia translokacyjna może również wystąpić, na przykład, jeśli jeden z rodziców jest nosicielem zrównoważonej translokacji chromosomowej obejmującej chromosom 21.
      • U potomstwa może to prowadzić do niezrównoważonej translokacji z nieprawidłowościami klinicznymi.
      • Nosiciele translokacji zrównoważonej są zwykle zdrowi, ponieważ nie występuje u nich ani zbyt wiele, ani zbyt mało informacji genetycznej.
    • Badanie chromosomów rodziców; jeśli jeden z rodziców jest nosicielem translokacji zrównoważonej, istnieje zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia trisomii 21 w kolejnych ciążach.
  • Trisomia mozaikowa w 1–2% przypadków
    • Nadliczbowy chromosom 21 nie jest obecny we wszystkich komórkach.
    • Nasilenie zespołu zależy od stosunku komórek prawidłowych do nieprawidłowych.

ICD-10

  • Q90 Zespół Downa
    • Q90.0 Trisomia 21, mejotyczna nierozdzielność
    • Q90.1 Trisomia 21, mozaika (mitotyczna nierozdzielność)
    • Q90.2 Trisomia 21, translokacja
    • Q90.9 Zespół Downa, nieokreślony
  • O35.1 Opieka położnicza z powodu (podejrzenia) aberracji chromosomalnej u płodu

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Kliniczne dowody trisomii 21 (np. charakterystyczne nieprawidłowości twarzy, hipotonia mięśniowa)
  • Potwierdzenie diagnozy za pomocą analizy chromosomalnej 
    • wykrycie zaburzenia chromosomalnego za pomocą konwencjonalnej analizy chromosomalnej; wolna trisomia 21 w 95% przypadków 
    • FISH (fluorescencyjna hybrydyzacja in situ), jeśli podejrzewa się trisomię 21 w mozaice (tj. jeśli trisomia 21 nie jest obecna we wszystkich komórkach)
    • w przypadku wykrycia trisomii translokacyjnej
      • badanie cytogenetyczne obojga rodziców w celu wykluczenia zrównoważonej translokacji chromosomowej obejmującej chromosom 211,12

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Ze względu na zwiększoną przezierność karkową, trisomię 21 często podejrzewa się jeszcze przed urodzeniem. 
    • Zwiększoną przezierność karkową można zaobserwować u 70–75% osób dotkniętych tą chorobą.
  • Obecnie dostępne są również nieinwazyjne testy prenatalne (NIPT), które mogą wykryć trisomię 21 z bardzo wysokim stopniem pewności przy użyciu próbki krwi matki.13 
  • Po urodzeniu na trisomię 21 wskazują nieprawidłowości twarzy i hipotonia mięśniowa.
  • Innymi oznakami mogą być: 

Badanie fizykalne

  • W przypadku trisomii 21 mogą wystąpić różne objawy; ich nasilenie jest bardzo zróżnicowane. U niektórych dotkniętych nią osób występuje tylko kilka z wymienionych poniżej nieprawidłowości, podczas gdy u innych obserwuje się ich znaczne nasilenie.1 
  • Przeważnie umiarkowana lub lekka niepełnosprawność intelektualna (IQ 40-70), ale duża zmienność od ciężkiej niepełnosprawności intelektualnej do normalnych wartości IQ.1,14-15
  • Mogą wystąpić nieprawidłowości behawioralne i psychiatryczne, takie jak zaburzenia ze spektrum autyzmu lub nadpobudliwość.16 
  • Nieprawidłowości żołądkowo-jelitowe 
    • Zasadniczo wady strukturalne mogą wpływać na cały przewód pokarmowy.
    • atrezja dwunastnicy
    • zwężenie dwunastnicy
    • wady rozwojowe trzustki 
    • Choroba Hirschsprunga występuje u ok. 2% chorych; natomiast 12% osób z chorobą Hirschsprunga ma trisomię 21.1 
    • Częściej obserwuje się również refluks żołądkowo-przełykowy, przewlekłe zaparcia, nawracające biegunki i celiakię. 
  • Nieprawidłowości hematologiczne1,17 
    • U noworodków z trisomią 21 może wystąpić neutrofilia (u ok. 80% chorych), małopłytkowość (u ok. 66% chorych) i policytemia (u ok. 34% chorych). 
      • zwykle łagodny i samoograniczający się przebieg w ciągu pierwszych trzech tygodni życia
    • przemijające choroby mieloproliferacyjne: komórki blastyczne u pacjentów <3 miesięcy>17 
      • Zazwyczaj ustępują w ciągu pierwszych 3 miesięcy życia.
      • Występują w ok. 10% przypadków.
      • Występowanie w okresie prenatalnym czasami prowadzi do samoistnego poronienia.
    • Ryzyko wystąpienia białaczki jest w przypadku trisomii 21 ok. 10 razy wyższe.
  • Zaburzenia neurologiczne1,15 
    • Hipotonia mięśniowa występuje u prawie wszystkich osób dotkniętych chorobą. 
      • Często skutkuje to opóźnieniem rozwoju motorycznego. 
      • Hipotonia prowadzi do osłabienia aparatu więzadłowego, a tym samym do niestabilności chodu.
    • Napady padaczkowe występują u 5–13% chorych. 
      • U 40% dzieci dotkniętych padaczką napady występują przed ukończeniem pierwszego roku życia.
    • Ryzyko wczesnego wystąpienia demencji jest zwiększone u osób dotkniętych tą chorobą. 
      • U ok. 50–70% osób dotkniętych tą chorobą demencja rozwija się przed 60. rokiem życia.7,15,18-19 
      • Ryzyko rozwoju otępienia w ciągu całego życia u osób dotkniętych tą chorobą wynosi do 90%.7,19
      • APP (białko prekursorowe amyloidu) znajduje się na chromosomie 21, co wyjaśnia zwiększoną podatność na otępienie przedstarcze.
        • Potrojenie APP wydaje się być również związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju wczesnej postaci otępienia alzheimerowskiego w zdrowej populacji.
    • Prawie wszystkie osoby dotknięte tą chorobą mają lekkie lub umiarkowane trudności w nauce. Stopień niepełnosprawności intelektualnej jest bardzo różny i nie można go przewidzieć.
  • Nieprawidłowości endokrynologiczne20 
  • Nieprawidłowości układu mięśniowo-szkieletowego 
    • zwiększone ryzyko zmniejszenia masy mięśniowej, szczególnie z powodu hipotonii mięśniowej i słabych więzadeł1,12 
    • niedobór witaminy D: częściowo z powodu złego wchłaniania, częściowo z powodu zmniejszonej ekspozycji na światło słoneczne; zwiększone ryzyko zmniejszonej gęstości kości
  • Nieprawidłowości oka1,21
    • Opisano różne anomalie, np.:
      • stożek rogówki (5–8%)
      • zaćma (25–85%)
      • nieprawidłowości siatkówki (do 38%)
      • zez (23–44%)
      • amblyopia (10–26%)
      • oczopląs (5–30 %)
      • wady refrakcji (18–58 %)
      • nieprawidłowości tęczówki (38–90%)
  • Charakterystyczny kształt głowy i rysy twarzy1,22
    • mała głowa (mikrocefalia)
    • spłaszczona twarz i czoło
    • zwiększona odległość między oczami (hiperteloryzm)
    • osie powiek uniesione ku górze
    • epicanthus
    • płaski grzbiet nosa
    • otwarte usta
    • krótka i szeroka szyja
    • Nieprawidłowości twarzy nie są patognomoniczne dla trisomii 21 i występują również często w innych zespołach genetycznych.
  • Nieprawidłowości ortopedyczne2
    • Niskorosłość (dzieci z zespołem Downa są zwykle o ponad 2 SD niższe od oczekiwanego wzrostu na krzywej percentylowej)
    • szerokie i krótkie dłonie, stopy, palce u rąk i nóg
    • bruzda czteropalcowa
    • szpara sandałowa
    • hipermobilne stawy (80%)
  • Liczne objawy skórne u 8–90%23-24
    • lingua plicata (28%)
    • przerost brodawek językowych (22 %)
    • przedwczesne siwienie (14%)
    • dodatkowy fałd skórny na szyi (80%)
    • łysienie plackowate (8%)
  • Wrodzone wady serca występują nawet u 50% osób dotkniętych chorobą i prowadzą do zwiększonej zachorowalności i śmiertelności, szczególnie w pierwszych dwóch latach życia.25-27
  • Uszy
    • małe, słabo wykształcone uszy 
    • zaburzenia słuchu spowodowane przez surowicze zapalenie ucha lub wady rozwojowe ucha środkowego
  • Inne wyniki

Wielodyscyplinarna diagnostyka społeczno-pediatryczna

  • Ocena aktualnego stanu rozwoju i istotnych aspektów medycznych z wykorzystaniem diagnostyki wielodyscyplinarnej:
    • rozwój i inteligencja
    • wyniki badań fizykalno-neurologicznych
    • wyniki badań psychologicznych i zachowanie
    • społeczne czynniki kontekstualne
    • wyjaśnienie etiologii

Diagnostyka u specjalisty 

  • Tarczyca20
  • Wzrost1 
    • monitorowanie wzrostu przy użyciu krzywych percentylowych u dzieci z trisomią 21 (własne zakresy referencyjne dla trisomii 21)
    • wyjaśnienie niskiego wzrostu w przypadku odchyleń od normy
  • Kardiologia 
    • echokardiografia u noworodków wykonywana przez kardiologów dziecięcych27
      • jeżeli bezpośrednie badanie przez kardiologa dziecięcego nie jest możliwe: skierowanie do kardiologa dziecięcego w ciągu pierwszych 2–3 tygodni życia
    • regularne kontrole kardiologiczne 
  • Ortopedia
    • badanie ortopedyczne w celu wyjaśnienia niestabilności (np. niestabilności stawu skokowego)
    • wykluczenie wtórnej dysplazji stawu biodrowego między 5. a 8. rokiem życia
    • badanie pleców w celu wykluczenia skoliozy
  • Pulmonologia
  • Gastroenterologia 
    • od 3./4. roku życia wykluczenie celiakii; wcześniejsza diagnoza w przypadku wystąpienia objawów
      • biopsja jelita cienkiego w przypadku nieprawidłowego wyniku badania przesiewowego
    • przy podejrzeniu choroby Hirschsprunga: losowa biopsja odbytnicy, wykrywanie określonych zmian w badaniu histologicznym
  • Otorynolaryngologia 
    • badania przesiewowe słuchu noworodków 
    • regularne badania kontrolne (do 5 roku życia co ok. 6 miesięcy, później np. co rok) w celu wykluczenia zaburzeń słuchu; w szczególności zaburzenia przewodzenia dźwięku występują częściej, głównie z powodu wysięków bębenkowych.
    • zaburzenia słuchu, głównie łagodne do umiarkowanych 
  • Psychiatria1,16 
    • Zaburzenia zachowania występują nieco częściej w przypadku trisomii 21 niż w populacji ogólnej.
    • odpowiednia psychiatryczna diagnostyka i terapia, w zależności od istniejących nieprawidłowości16
    • diagnostyka wykluczająca zaburzenia organiczne przed zdiagnozowaniem zaburzeń psychicznych (np. w odniesieniu do celiakii, zaburzeń czynności tarczycy itp.)
  • Padaczka 
    • częstość występowania nieco wyższa niż w populacji ogólnej
    • diagnostyka i terapia jak w przypadku innych dzieci
  • Choroby zakaźne
    • zwiększone ryzyko ciężkiego zakażenia RSV 
    • Ew. można rozważyć profilaktykę RSV w sezonie RSV (zwykle od początku listopada do lutego/marca) (palivizumab domięśniowo, corocznie od początku listopada w odstępach 4-tygodniowych do końca lutego/początku marca).
  • Reumatologia 
  • Onkologia 
    • kontrole morfologii krwi ze względu na zwiększone ryzyko ostrej białaczki17
      • przemijająca choroba mieloproliferacyjna 
      • ALL
      • AML
    • Do końca 4. roku życia należy zwracać uwagę na objawy białaczki: zmęczenie, bladość, skłonność do krwawień, powiększenie wątroby.
    • w przypadku nieprawidłowości w morfologii krwi: dalsze wyjaśnienia w specjalistycznym ośrodku onkologicznym 
  • Okulistyka 
    • nieprawidłowości okulistyczne nawet u 85% osób dotkniętych tą chorobą
    • badanie okulistyczne przed ukończeniem 6. miesiąca życia, wcześniej w przypadku wykrycia nieprawidłowości1,21
    • regularne kontrole okulistyczne (co roku) do 18. roku życia
  • w przypadku nieprawidłowości w obszarze jamy ustnej (z powodu hipotonii mięśniowo-twarzowej): terapia ustno-twarzowa, w razie potrzeby z użyciem płytek podniebiennych

Diagnostyka prenatalna

Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna

  • NIPT (nieinwazyjny test prenatalny)13
    • badanie bezkomórkowego DNA łożyska we krwi matki
    • wykrywanie nieprawidłowości chromosomalnych
    • Czułość w przypadku trisomii 13, 18 i 21 wynosi ok. 99 %
    • Jednak co trzeci dodatni wynik testu jest fałszywy.
    • Sam NIPT nie jest wystarczający do postawienia diagnozy.13
      • NIPT wskazuje jedynie prawdopodobieństwo, że zaburzenie chromosomalne jest rzeczywiście obecne.
      • Po uzyskaniu nieprawidłowego wyniku NIPT zawsze przeprowadza się inwazyjną diagnostykę prenatalną w celu potwierdzenia rozpoznania.
  • Diagnostyka ultrasonograficzna
    • 3 badania ultrasonograficzne w ramach zwykłej diagnostyki ciążowej
    • dalsza diagnostyka w przypadku nieprawidłowości
  • Pomiar przezierności karkowej
    • 11.–14. tydzień ciąży
    • wykrywanie nagromadzenia płynu w okolicy karku za pomocą badania ultrasonograficznego
    • Zwiększoną przezierność karkową można zaobserwować u 70–75% pacjentów.
  • Badania przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży22
    • połączenie pomiaru przezierności karkowej, PAPP-A (Pregnancy-Associated Plasma Protein A) i beta-hCG
    • czułość 65%, 5% wyników fałszywie dodatnich
  • Zintegrowane i sekwencyjne badania przesiewowe
    • pomiar przezierności karkowej w 1. i 2. trymestrze ciąży, próbka krwi matki z oznaczeniem PAPPA-A, beta-hCG, AFP, estriolu, inhibiny A
    • obliczenie ryzyka trisomii 21 po 1. (sekwencyjnym) lub 2. (zintegrowanym) teście
    • czułość 94–96%, wynik fałszywie dodatni w 1–2%22
  • Test potrójny
    • oznaczenie AFP, beta-hCG, wolnego estradiolu (ew. + inhibina A, zwany wówczas testem poczwórnym)
    • Test potrójny nie powinien być już obecnie oferowany, ponieważ dostępne są bardziej niezawodne alternatywy.

Inwazyjna diagnostyka prenatalna

  • Aby potwierdzić nieprawidłowy wynik testu nieinwazyjnego (np. nieprawidłowy wynik NIPT), zazwyczaj oferowane jest potwierdzenie diagnostyczne przy użyciu metod inwazyjnych.
    • Jeśli zdiagnozowana prenatalnie trisomia 21 nie jest dla ciężarnej powodem do przerwania ciąży, diagnozę można również potwierdzić po urodzeniu za pomocą konwencjonalnej analizy chromosomalnej.
  • Badania inwazyjne zazwyczaj wiążą się z ryzykiem krwotoku, zakażenia, uszkodzenia płodu, poronienia lub wcześniactwa.
    • Według najnowszych danych ryzyko poronienia w przypadku inwazyjnej diagnostyki prenatalnej znacznie spadło w ostatnich latach i prawdopodobnie wynosi mniej niż 0,3–0,5%. 
  • Amniocenteza
    • ok. 15.–18. tydzień ciąży
    • amniopunkcja z worka owodniowego
  • Biopsja kosmków kosmówki (nakłucie łożyska)
    • Może być wykonywana od końca 11. tygodnia ciąży.

Wskazania do skierowania

  • Niezbędna jest dobra współpraca interdyscyplinarna między specjalistami (zwłaszcza pediatrami), lekarzami rodzinnymi i terapeutami.

Leczenie

Cele terapii

  • Wspieranie rozwoju
  • Dobre samopoczucie, satysfakcjonujące życie i samoakceptacja
  • Zapobieganie i wczesne wykrywanie powikłań organicznych
  • Udział w życiu społecznym

Ogólne informacje o leczeniu

  • Leczenie powinno być multidyscyplinarne, a przede wszystkim oparte na indywidualnych wymaganiach pacjenta.
    • np. poprzez wczesną interwencję, fizjoterapię, logopedię, terapię zajęciową, edukację wyrównawczą
    • Połączenie z ośrodkiem społeczno-pediatrycznym ma sens.
    • Rozpoznanie potrzeby wsparcia na wczesnym etapie jest niezwykle ważne dla dalszego rozwoju osób dotkniętych chorobą.
  • Nie ma leczenia przyczynowego.
  • Leczenie farmakologiczne i, w razie potrzeby, chirurgiczne w celu leczenia współistniejących chorób organicznych

Terapie specyficzne dla narządów i dalsze postępowanie 

  • Niedoczynność tarczycy
    • suplementacja L-tyroksyny 
  • Choroba Gravesa-Basedowa
    • leczenie tyreostatykami z tiamazolem (lepsza odpowiedź u dzieci z zespołem Downa); próba odstawienia najwcześniej po 2 latach
    • ew. tyroidektomia lub terapia radiojodem w przypadku nieudanej próby przerwania leczenia u pacjentów >14 lat20
  • Kardiologia
    • kontrole kardiologiczne przez całe życie25-27
    • leczenie wady serca jak u pacjentów bez zespołu Downa
  • Obturacyjny bezdech senny
    • adenoidektomia, tonsillotomia
    • CPAP lub podawanie tlenu jest często konieczne po operacji, ponieważ dzieci z zespołem Downa nieco gorzej reagują na operację.
  • Celiakia
    • dieta bezglutenowa 
  • Choroba Hirschsprunga
    • operacja z usunięciem zwojowych części jelita
  • Zaparcia
    • brak znaczących różnic w porównaniu z populacją ogólną w odniesieniu do terapii
    • dieta mieszana, picie odpowiedniej ilości płynów, ewentualnie leczenie środkami przeczyszczającymi, np.:
      • makrogol/glikol polietylenowy 3,350/4,000 (1 x 0,2–1 g/kg masy ciała
        na dobę)
      • laktuloza (2–3 x 1–2 ml/kg masy ciała na dobę)
  • Zaburzenia słuchu
    • paracenteza, założenie rurki tympanostomijnej 
    • U osób dotkniętych tą chorobą przewody słuchowe są często węższe, co utrudnia zakładanie rurek tympanostomijnych.
  • Niestabilność stawu skokowego
    • dopasowanie ortezy22
  • Zaburzenie oka
    • Wczesna terapia, np. poprzez przepisanie okularów, ponieważ rozwój we wczesnym dzieciństwie jest również w dużej mierze zależny od rozwoju wzroku.21

Zalecenia dla pacjentek

  • Ważne są regularne badania kontrolne.
    • Na przykład np. badanie parametrów tarczycy, badanie kardiologiczne pod kątem wad serca itp.
  • Zbilansowana dieta
  • Aktywność fizyczna
  • Umożliwienie uczestnictwa w życiu społecznym, uczęszczanie do szkoły
  • Pomocne może być doradztwo psychologiczne dla osób poszkodowanych i ich rodziców/opiekunów.
  • Zapewnienie odpowiedniej higieny jamy ustnej; nie wyjaśniono jeszcze jednoznacznie, czy istnieje zwiększone ryzyko próchnicy zębów. 

Powikłania 

  • Ryzyko rozwoju otępienia przedstarczego jest znacznie zwiększone u osób dotkniętych tą chorobą.19 
  • Zwiększone ryzyko ostrej białaczki17
  • Niepłodność u pacjentów płci męskiej
    • Do tej pory opisano tylko 3 przypadki, w których dotknięci chorobą mężczyźni byli w stanie spontanicznie począć dziecko pomimo zespołu Downa.28

Wsparcie dla rodziców/opiekunów

  • Wsparcie psychospołeczne dla rodziców/opiekunów
  • Aktywna edukacja i informacje dla rodziców/opiekunów
  • Pośredniczenie w ofertach pomocy
  • Informacje na temat wniosku o stwierdzenie znacznego stopnia niepełnosprawności i wydania związanego z nim zaświadczenia
  • Kontaktowanie się z innymi osobami dotkniętymi tym problemem, np. z grupami wsparcia lub inicjatywami rodziców

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Powikłania organiczne, w szczególności wady serca, mają decydujący wpływ na rokowanie.
  • Wczesna terapia i wsparcie mają znaczący wpływ na funkcjonowanie fizyczne i społeczne/poznawcze.
  • Wiele osób dotkniętych tą chorobą jest zależnych od pewnego poziomu wsparcia, ale często są w stanie żyć i pracować samodzielnie.

Rokowanie

  • Rokowanie znacznie się poprawiło w ostatnich latach dzięki zoptymalizowanemu leczeniu multidyscyplinarnemu.3
  • Średnią długość życia w krajach zachodnich szacuje się obecnie na ok. 60 lat, ale niektórzy chorzy dożywają ponad 80 lat.4
  • Najczęstsze przyczyny zgonów3-4,6,27

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. Akhtar F, Bokhari SRA. Down Syndrome. [Updated 2022 Sep 6]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. [url]Akhtar F, Bokhari SRA. Down Syndrome. [Updated 2022 Sep 6]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Wiseman FK, Alford KA, Tybulewicz VL, Fisher EM. Down syndrome--recent progress and future prospects. Hum Mol Genet. 2009;18(R1):R75-R83. doi:10.1093/hmg/ddp010 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Yang Q, Rasmussen SA, Friedman JM. Mortality associated with Down's syndrome in the USA from 1983 to 1997: a population-based study. Lancet 2002; 359: 1019-25. www.sciencedirect.com
  4. O'Leary L, Hughes-McCormack L, Dunn Kirsty, Cooper S-A. Early death and causes of death of people with Down syndrome: A systematic review. J Appl Res Intellect Disabil. 2018. doi:10.1111/jar.12446 onlinelibrary.wiley.com
  5. Nakousi Capurro N, Cares Basualto C, Alegría Olivos A, Gaínza Lein M, López Aristizabal L, et al. Congenital anomalies and comorbidities in neonates with Down Syndrome. Rev Chil Pediatr. 2020 Oct;91(5):732-742. English, Spanish. doi: 10.32641/rchped.vi91i5.1518. PMID: 33399638. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Motegi N, Yamaoka Y, Moriichi A, Morisaki N. Causes of death in patients with Down syndrome in 2014-2016: A population study in Japan. Am J Med Genet A. 2022 Jan;188(1):224-236. doi: 10.1002/ajmg.a.62526. Epub 2021 Oct 7. PMID: 34622557; PMCID: PMC9292866. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Fortea J, Zaman SH, Hartley S, Rafii MS, Head E, et al. Alzheimer's disease associated with Down syndrome: a genetic form of dementia. Lancet Neurol. 2021;20(11):930-942. doi:10.1016/S1474-4422(21)00245-3 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Parker SE, Mai CT, Canfield MA, Rickard R, Wang Y, et al. Updated National Birth Prevalence estimates for selected birth defects in the United States, 2004-2006. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol 2010; 88: 1008-1016. onlinelibrary.wiley.com
  9. Hassold T, Sherman S. Down syndrome: genetic recombination and the origin of the extra chromosome 21. Clin Genet 2000; 57: 95-100. pmid: 10735628 PubMed
  10. Roizen NJ, Patterson D. Down's syndrome. Lancet 2003; 361: 1281-9. www.thelancet.com
  11. Natoli JL, Ackerman DL, McDermott S, Edwards JG. Prenatal diagnosis of Down syndrome: a systematic review of termination rates (1995-2011). Prenat Diagn. 2012 Feb;32(2):142-53. doi: 10.1002/pd.2910. PMID: 22418958. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Antonarakis SE, Skotko BG, Rafii MS, Strydom A, Pape SE, et al. Down syndrome. Nat Rev Dis Primers. 2020;6(1):9. Published 2020 Feb 6. doi:10.1038/s41572-019-0143-7 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Bedei I, Wolter A, Weber A, Signore F, Axt-Fliedner R. Chances and Challenges of New Genetic Screening Technologies (NIPT) in Prenatal Medicine from a Clinical Perspective: A Narrative Review. Genes (Basel). 2021 Mar 29;12(4):501. doi: 10.3390/genes12040501. PMID: 33805390; PMCID: PMC8065512. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Bull MJ; Committee on Genetics, American Academy of Pediatrics. Health supervision for children with Down syndrome.. Pediatrics 2011; 128: 393-406. pediatrics.aappublications.org
  15. Lott IT, Dierssen M. Cognitive deficits and associated neurological complications in individuals with Down's syndrome. Lancet Neurol 2010; 9: 623. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Diniz NLF, Parlato-Oliveira E, Pimenta PGA, Araújo LA, Valadares ER. Autism and Down syndrome: early identification and diagnosis. Arq Neuropsiquiatr. 2022 Jun;80(6):620-630. doi: 10.1590/0004-282X-ANP-2021-0156. PMID: 35946706; PMCID: PMC9387185. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Bhatnagar N, Nizery L, Tunstall O, Vyas P, Roberts I. Transient Abnormal Myelopoiesis and AML in Down Syndrome: an Update. Curr Hematol Malig Rep. 2016 Oct;11(5):333-41. doi: 10.1007/s11899-016-0338-x. PMID: 27510823; PMCID: PMC5031718. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  18. Kłosowska A, Ćwiklińska A, Kuchta A, Berlińska A, Jankowski M, et al. Down syndrome, increased risk of dementia and lipid disturbances. Dev Period Med. 2017;21(1):69-73. doi: 10.34763/devperiodmed.20172101.6973. PMID: 28551695; PMCID: PMC8522986. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  19. Ballard C, Mobley W, Hardy J, Williams G, Corbett A. Dementia in Down’s syndrome. Lancet Neurol 2016; 15: 622-636. doi:10.1016/S1474-4422(16)00063-6 www.thelancet.com
  20. Whooten R, Schmitt J, Schwartz A. Endocrine manifestations of Down syndrome. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2018;25(1):61-66. doi:10.1097/MED.0000000000000382 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  21. Creavin AL, Brown RD. Ophthalmic abnormalities in children with Down syndrome. J Pediatr Ophthalmol Strabismus 2009; 46: 76. pmid:19343968 PubMed
  22. Kazemi M, Salehi M, Kheirollahi M. Down Syndrome: Current Status, Challenges and Future Perspectives. IJMCM 2016; 5: 125-133. pmid:27942498 PubMed
  23. Barankin B, Guenther L. Dermatological manifestations of Down's syndrome. J Cutan Med Surg 2001; 5: 289. pmid:11907837 PubMed
  24. Madan V, Williams J, Lear JT. Dermatological manifestations of Down's syndrome. Clin Exp Dermatol 2006; 31: 623. pmid:16901300 PubMed
  25. Irving CA, Chaudhari MP. Cardiovascular abnormalities in Down's syndrome: spectrum, management and survival over 22 years. Arch Dis Child 2012; 97: 326. pmid:21835834 PubMed
  26. Dennis J, Archer N, Ellis J, Marder L. Recognising heart disease in children with Down syndrome. Arch Dis Child Educ Pract Ed 2010; 95: 98. pmid:20688855 PubMed
  27. Dimopoulos K, Constantine A, Clift P, Condliffe R, Moledina S, et al. Cardiovascular Complications of Down Syndrome: Scoping Review and Expert Consensus. Circulation. 2023 Jan 31;147(5):425-441. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.122.059706. Epub 2023 Jan 30. PMID: 36716257; PMCID: PMC9977420. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  28. Parizot E, Dard R, Janel N, Vialard F. Down syndrome and infertility: what support should we provide?. J Assist Reprod Genet. 2019;36(6):1063-1067. doi:10.1007/s10815-019-01457-2 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

Autor*innen

  • Laura Morshäuser, Dr. med., Ärztin in Weiterbildung Humangenetik, Karlsruhe
O351; Q90; Q900; Q901; Q902; Q909
Trisomia 21 Prosta trisomia 21 Zespół Downa Diagnostyka prenatalna Biopsja kosmków kosmówki Amniocenteza Kordocenteza NIPT Trisomia translokacyjna Poradnictwo genetyczne Choroba Langdona Downa Choroba Langdona Downa Chromosom 21 Aberracja chromosomalna Zaburzenie chromosomalne
Zespół Downa
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Zespół Downa (trisomia 21) jest najczęstszym zaburzeniem chromosomalnym wpływającym na życie, w którym chromosom 21 występuje całkowicie lub częściowo w trzech, a nie w dwóch kopiach.
Pediatria
Zespół Downa
/link/52d0f6450c8d4a38a4a9e5c9f7990612.aspx
/link/52d0f6450c8d4a38a4a9e5c9f7990612.aspx
zespol-downa
SiteDisease
Zespół Downa
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl