Przemijający (<24 godzin) epizod ze znacznym ograniczeniem pamięci krótkotrwałej i niezdolnością do przyswajania nowych informacji, w którym pacjent jest przytomny, a mowa i uwaga są zachowane.><24 godzin) epizod ze znacznym ograniczeniem pamięci krótkotrwałej i niezdolnością do przyswajania nowych informacji, w którym pacjent jest przytomny, a mowa i uwaga są zachowane.
Problemy z pamięcią zgłasza ponad połowa50% osób w wieku od 40 do 79 lat. Mniej niż 1/5 z nich zgłasza się z tego powodu do lekarza.
Nie jest jasne, w jakim stopniu subiektywnie postrzegane zaburzenia pamięci korelują z ryzykiem rozwoju otępienia w przyszłości.
W badaniu kohortowym wykazano, że osoby, u których rozwija się otępienie, zauważają spadek zdolności zapamiętywania już 2–3 lata wcześniej.2.
Narzędzia diagnostyczne (testy)
W razie podejrzenia zasadniczo zaleca się przeprowadzenie kompleksowej oceny sprawności pamięci (patrz sekcja Badania uzupełniające).
Testy do ilościowej oceny i diagnostyki przebiegu deficytów poznawczych w otępieniu — włącznie z zaburzeniami pamięci — są mniej pracochłonne, ale nie przeznaczone do wykonywania badań przesiewowych ani wykluczenia zaburzeń pamięci.
MoCA (wyższa czułość niż MMSE do obiektywizacji łagodnych zaburzeń poznawczych)
Amnezja trwająca dłużej niż 48 godzin może być również spowodowana innymi patologiami narządowymi, takimi jak uraz czaszkowo-mózgowy, udar obejmujący obszar hipokampa lub opryszczkowezapalenie mózgu.
Oprócz podstawowych objawów, takich jak obniżony nastrój, utrata zainteresowania, brak radości i apatia, obraz może również charakteryzować się zaburzeniami pamięci i lękiem.
Zaburzenia mózgowo-naczyniowe
Zaburzenia pamięci zwłaszcza w uszkodzeniach układu hipokampa (obszar zaopatrywania tętnicy tylnej mózgu), wzgórza i podstawy płatów czołowych
Stopniowo narastające zaburzenia pamięci, którym towarzyszą zmiany osobowości i niezdolność do radzenia sobie z czynnościami dnia codziennego, często wskazują na otępienie.
Cechy wskazujące na zaburzenia psychiczne?
Dostępne zasoby, sytuacja społeczna
Codzienne wyzwania i funkcjonowanie pacjentów
Z jakich strategii kompensacyjnych dana osoba korzystała do tej pory? Jakie doświadczenia zdobyła w tym kontekście?
Badanie przedmiotowe
Więcej informacji na temat badania przedmiotowego w przewlekle postępujących zaburzeniach pamięci można znaleźć w artykule Objawy otępienia.
Więcej informacji na temat badania przedmiotowego w ostrych objawach amnestycznych można znaleźć w artykule Amnezja.
JeżeliW sytuacjaprzypadku jestwątpliwości niejasna kliniczniediagnostycznych, np. u młodych pacjentów, w razie nietypowych objawów, lub szybkiej progresji choroby lub klinicznie wątpliwego rozpoznania, wymaganewymagana sjest dalsza diagnostyka (patrz niżej).
obecnością masy (np. guz, zaburzenie odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego)
Informacje na temat roli obrazowania w diagnostyce otępienia można znaleźć w artykule Objawy otępienia.
Postępowanie i zalecenia
Wskazania do skierowania
W przypadku niewyjaśnionych chorób z zaburzeniami pamięci lub innymi zaburzeniami poznawczymi (skierowanie na oddział geriatrii, psychiatrii, neurologii)
Wskazania do skierowania do szpitala
Zaburzenia pamięci o ostrym początku zwykle wymagają oceny i leczenia szpitalnego.
Zalecenia
Ćwiczenia, zajęcia sensoryczne i edukacyjne
Wskazania i postępowanie w określonych typach otępienia, zobacz odnośne artykuły.
Ćwiczenia, środki sensoryczne i edukacyjne odgrywają kluczową rolę również w leczeniu deficytów poznawczych i motorycznych spowodowanych innymi uszkodzeniami mózgu, np. urazem czaszkowo-mózgowym, udarem lub stwardnieniem rozsianym. Wymaga to współpracy specjalistów z różnych dziedzin, np.
W przypadku łagodnych i umiarkowanych zaburzeń pamięci, funkcje pamięci można trenować za pomocą indywidualnie dobranych ćwiczeń.
W ciężkiej amnezji na plan pierwszy wysuwa się nauka strategii kompensacyjnych, tj. chory dowiaduje się między innymi, w jaki sposób wykorzystywać pomoce do zapamiętywania (listy, kalendarze, karteczki samoprzylepne, itp.), aby aktywnie przywoływać z pamięci pewne treści, które są istotne w życiu codziennym.
Elektroniczne środki wspomagające pamięć
np. aplikacje na smartfona
Jako środki pomocy kompensacyjnej mogą ułatwić codzienne życie i sprzyjać udziałowi w życiu społecznym.
Wymagają wprowadzenia i wskazówek, np. w ramach terapii zajęciowej lub socjoterapii dla osób z zaburzeniami pamięci.
Należy zapewnić bezpieczeństwo i ochronę danych!
Środki pielęgnacyjne
Ocena samowystarczalności
jak najszybsze wdrożenie niezbędnych środków ambulatoryjnych lub, w razie potrzeby, szpitalnych
z reguły we współpracy z krewnymi bliskimi
Farmakoterapia
Wskazania i zastosowanie w różnych typach otępienia, zobacz odnośne artykuły.
Farmakoterapia zaburzeń pamięci w chorobach innych niż otępienie została zbadana w niewielkim stopniu i żadne leki nie zostały jeszcze dopuszczone do stosowania w tym wskazaniu (stosowanie wyłącznie poza wskazaniami rejestracyjnymi).
Na podstawie pojedynczych pozytywnych badań u pacjentów z urazem czaszkowo-mózgowym można sformułować następujące zalecenia:
Donepezil (5–10 mg/d) może poprawić sprawność pamięci u pacjentów po umiarkowanym lub ciężkim urazie czaszkowo-mózgowym w fazie podostrej i przewlekłej.
Zaburzenia pamięci tojest bardzopojęciem ogólnelnym, pojęcie.do Zaliczaktórego, zalicza się do nich zaburzenia:
kodowania (przyswajania) informacji
konsolidowania (przechowywania) informacji i
odtwarzania (zapamiętywania) informacji