Objawy refluksu

Informacje ogólne

Definicja

• Klasyczne objawy refluksu to zgaga, odbijanie kwasem, cofanie się treści żołądkowej do przełyku (regurgitacja) i piekący ból w nadbrzuszu, który może promieniować za mostek (zamostkowy).
• Objawy często nasilają się po jedzeniu lub podczas leżenia lub schylania się.
• Oprócz klasycznych objawów mogą wystąpić objawy związane z refluksem przełyku i żołądka, takie jak dyskomfort w nadbrzuszu, nudności, dyspepsja, dysfagia i uczucie „guli w gardle”, jak również objawy pozaprzełykowe, takie jak chrypka, ból gardła i kaszel.¹

Częstość występowania

• Częstość występowania choroby refluksowej przełyku w Europie wynosi 8,8-25,9% populacji, przy czym sporadyczna zgaga i inne objawy refluksu są jeszcze częstsze.²

Rozważania diagnostyczne

• Łagodne, przejściowe objawy refluksu mogą również występować fizjologicznie u zdrowych osób, zwłaszcza po dużych, wysokotłuszczowych lub wysokokwasowych posiłkach oraz po spożyciu alkoholu.
• Jeśli zgaga i inne typowe objawy występują co najmniej 1 do 2 razy w tygodniu i ograniczają jakość życia, spełnione są kliniczne kryteria choroby refluksowej przełyku (GERD).¹ 
• Choroba refluksowa przełyku jest omówiona w osobnym artykule i obejmuje kilka podgrup:
  • nadżerkowe refluksowe zapalenie przełyku
  • nienadżerkowe refluksowe zapalenie przełyku
  • nadwrażliwy przełyk
  • czynnościowe dolegliwości refluksowe
  • pozaprzełykowe objawy refluksu oraz
  • powikłania refluksu, w tym przełyk Barretta³
• Nasilenie objawów refluksu i wyniki badań endoskopowych zapalenie przełyku (makroskopowe i histologiczne zapalenie błony śluzowej) tylko nieznacznie ze sobą korelują. Oznacza to, że pacjenci z łagodnymi objawami mogą mieć ciężkie zapalenie przełyku, a pacjenci z ciężkimi objawami mogą mieć niewzbudzające podejrzeń wyniki endoskopii. Gastroskopia może potwierdzić podejrzenie GERD, ale nie może wykluczyć GERD, ponieważ tylko około 50% pacjentów z GERD ma nadżerkowe zapalenie przełyku.^1,4
• Korelacja między nasileniem objawów a stopniem refluksu mierzonym w przełyku za pomocą 24-godzinnej pH-metrii jest znacznie silniejsza.

Przyczyna konsultacji

• Osoby dotknięte chorobą często szukają pomocy medycznej, ponieważ nie są w stanie samodzielnie kontrolować objawów poprzez zmianę stylu życia i stosowanie leków dostępnych bez recepty.
• Obawa, że u podłoża może leżeć poważna choroba, jest również możliwym powodem konsultacji.

Niebezpieczny przebieg, którego można uniknąć

• Objaw zgagi jest często spowodowany chorobą refluksową przełyku (GERD).
• Stopień uszkodzenia błony śluzowej można zobaczyć tylko podczas gastroskopii.
  
  • zapalenie przełyku z nadżerkami, owrzodzeniami, bliznami, zwężeniami
  • przełyk Barretta: metaplazja ze zwiększonym ryzykiem rozwoju gruczolakoraka przełyku
• Szczególnie w przypadku objawów alarmowych, takich jak dysfagia, odynofagia i utrata masy ciała , należy rozważyć gruczolakoraka przełyku.
• Wiodące objawy w nadbrzuszu mogą być spowodowane wrzodem żołądka lub dwunastnicy.
• Smoliste stolce, krwawe wymioty i niewyjaśniona niedokrwistość wskazują na krwawienie z przewodu pokarmowego, które może pochodzić z przełyku, żołądka lub dwunastnicy i należy je pilnie wyjaśnić.
• Piekący ból za mostkiem może być również korelatem dławicy piersiowej jako objaw choroby wieńcowej (coronary heart disease – CHD). Należy również wziąć pod uwagę inne rozpoznania w ramach diagnostyki różnicowej dotyczące bólu w klatce piersiowej i ewentualnie wykluczyć możliwe do uniknięcia niebezpieczne objawy.¹

ICD-10

• R12 Zgaga
• R13 Dysfagia

Diagnostyka różnicowa

Choroba refluksowa przełyku

• Choroba refluksowa przełyku jest spowodowana cofaniem się treści żołądkowej lub dwunastniczej do przełyku, zwykle z powodu dysfunkcji dolnego zwieracza przełyku.
• Zgaga, odbijanie kwasem i cofanie się treści żołądkowej do przełyku (regurgitacja), a także piekący ból narastający od nadbrzusza do mostka to klasyczne objawy choroby refluksowej przełyku (GERD).
• Aby postawić kliniczną diagnozę GERD, objawy muszą występować od 1 do 2 razy w tygodniu i ograniczać jakość życia.
• Ponadto mogą wystąpić nudności, wymioty, dyspepsja, dysfagia i uczucie „guli w gardle”, a także objawy pozaprzełykowe, takie jak chrypka, ból gardła i kaszel. 
• Czynniki predysponujące: otyłość, nawyki żywieniowe, nadużywanie alkoholu, palenie, ciąża
• Nasilenie często z powodu dużych, wysokotłuszczowych i kwaśnych posiłków, zwłaszcza tuż przed pójściem spać, a także leżenia i pochylania się
• Rozpoznanie ustala się przede wszystkim na podstawie objawów przedmiotowych. Szczególnie w przypadku wystąpienia objawów ostrzegawczych, takich jak utrata masy ciała lub dysfagia, u pacjentów z profilem ryzyka, w przypadku długiej historii medycznej, nietypowych objawów lub braku odpowiedzi na leczenie, należy wykonać endoskopię i, w razie potrzeby, dalszą diagnostykę.
• Pozytywny wynik badania endoskopowego w kierunku refluksowego zapalenia przełyku lub pozytywny wynik 24-godzinnej pH-metrii potwierdzają rozpoznanie. Endoskopia niewzbudzająca podejrzeń nie wyklucza klinicznie istotnego refluksu.
• Leczeniem pierwszego wyboru, oprócz zmiany stylu życia, jest stosowanie inhibitorów pompy protonowej.^1-3

Dyspepsja czynnościowa (niestrawność)

• Przewlekły nawracający ból w nadbrzuszu, zgaga, wzdęcia i uczucie pełności, nudności i wymioty bez wyraźnych objawów refluksu i bez widocznego organicznego korelatu w rutynowej diagnostyce klinicznej
• Jest to rozpoznanie przez wykluczenie. Badania laboratoryjne, USG jamy brzusznej, endoskopia i ewentualnie tomografia komputerowa nie wykazują zmian organicznych.
• Wiek często poniżej 50 lat, często występują również objawy zespołu jelita drażliwego, inne dolegliwości czynnościowe, a także współistniejące choroby psychiczne, takie jak lęk i depresja.
• Często obserwuje się możliwy związek lub nasilenie objawów pod wpływem czynników stresu psychospołecznego.
• W terapii kładzie się nacisk na edukację pacjenta, inhibitory pompy protonowej, fitoterapeutyki i ewentualnie eradykację Helicobacter pylori, leki przeciwdepresyjne lub psychoterapię.

Zapalenie żołądka

• Zapalenie błony śluzowej żołądka
• Najczęstsze przyczyny to zakażenie Helicobacter pylori, leki, takie jak np. niesteroidowe leki przeciwzapalne lub nadużywanie alkoholu.
• Typowe objawy obejmują ból w nadbrzuszu, dyspepsja, nudności i wymioty. U wielu pacjentów choroba przebiega bezobjawowo.
• Rozpoznanie można postawić na podstawie gastroskopii, zwykle z biopsją, badaniem histologicznym i testem na obecność Helicobacter pylori.
• Terapeutycznie stosuje się inhibitory pompy protonowej; przyczynowo należy unikać czynników wyzwalających i, w zależności od wyników, w razie potrzeby należy przeprowadzić eradykację Helicobacter pylori.

Wrzód dwunastnicy lub żołądka

• Wrzody błony śluzowej żołądka i dwunastnicy są zwykle spowodowane zakażeniem Helicobacter pylori lub stosowaniem leków wrzodotwórczych, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne.
• Wrzody dwunastnicy występują częściej u młodszych pacjentów (30–55 lat), natomiast wrzody żołądka występują częściej w starszym wieku (od 55. roku życia).
• Typowe są epizodyczne bóle w nadbrzuszu, poprawa po przyjęciu pokarmu i leków zobojętniających, bóle nocne i palenie tytoniu w wywiadzie. Mogą również wystąpić wzdęcia, wczesne uczucie sytości, nudności i wymioty. Niektórzy pacjenci pozostają bezobjawowi.
• Rozpoznanie kliniczne jest niepewne, ostateczną diagnozę stawia się na podstawie gastroskopii.
• Mogą wystąpić zagrażające życiu powikłania, takie jak krwawienie, perforacja i penetracja. Nie wolno zapominać o raku żołądka.
• Leczenie polega na stosowaniu inhibitorów pompy protonowej, unikaniu leków wrzodotwórczych i ewentualnie eradykacji Helicobacter pylori.

Dyspepsja spowodowana alkoholem

• Znane (lub ukryte?) nadużywanie alkoholu
• Dyspepsja w postaci złego samopoczucia, bólu, nudności, wymiotów i objawów refluksu
• Objawy kliniczne, które mogą wskazywać na nadużywanie alkoholu i jego następstwa: w tym zaczerwienienie twarzy, żółtaczka, rumień dłoniowy, lakierowane wargi, lakierowany język, znamiona pająkowate, głowa meduzy (caput medusae), ginekomastia, przykurcz Dupuytrena, zanik mięśni obwodowych i drżenie
• Endoskopia może ujawnić zewnętrzne zmiany błony śluzowej przełyku (zapalenie przełyku) i żołądka, prawdopodobnie również krwotoczne zapalenie żołądka i wrzody. Jeśli niewydolność wątroby związana z alkoholem jest już obecna, mogą występować żylaki przełyku, które mogą prowadzić do zagrażającego życiu krwawienia.⁵

Eozynofilowe zapalenie przełyku

• Zapalenie przełyku z naciekiem przez granulocyty eozynofilowe, prawdopodobnie pochodzenia autoimmunologicznego i alergicznego.
• Występujące częściej u mężczyzn, zwykle w średnim wieku
• Związek z alergiami pokarmowymi, celiakią, chorobami atopowymi
• Nieswoiste objawy: dysfagia, zgaga, ból za mostkiem i wymioty.
• Rozpoznanie stawia się na podstawie endoskopii i biopsji z badaniem histologicznym.
• Opcje terapeutyczne obejmują miejscowe steroidy, inhibitory pompy protonowej i, w razie potrzeby, dietę eliminacyjną.⁶

Neuropatie autonomiczne przewodu pokarmowego

• Zaburzenia motoryki przełyku i/lub żołądka spowodowane przez neuropatie autonomiczne, np. w kontekście cukrzycy
• Możliwe objawy to zgaga, regurgitacja, dysfagia i dyskomfort w nadbrzuszu.
• Diagnostyka obejmuje gastroskopię, ewentualnie USG jamy brzusznej, 24-godzinną pH-metrię i manometrię przełyku, a także dalszą diagnostykę w przypadku podejrzenia gastroparezy.
• Oprócz leczenia choroby podstawowej i zmian związanych ze stylem życia, stosuje się leczenie objawowe inhibitorami pompy protonowej, a w przypadku dysfagii można rozważyć prokinetyki, środki rozluźniające mięśnie, zabiegi endoskopowe i chirurgiczne.

Achalazja

• Rzadka choroba neurodegeneracyjna prowadząca do zaburzeń motoryki przełyku.
• Klinicznie występuje dysfagia, zgaga, regurgitacja, ból zamostkowy i utrata masy ciała.
• Rozpoznanie stawia się na podstawie gastroskopii, manometrii przełyku i ewentualnie badania przełyku w czasie przełykania.
• W leczeniu stosuje się doustnych antagonistów wapnia oraz różne zabiegi endoskopowe i chirurgiczne.⁷ 

Skurcze przełyku

• Rzadkie zaburzenie motoryki przełyku o niejasnej przyczynie
• Klinicznie może wystąpić zgaga, odbijanie kwasem, dysfagia i ból zamostkowy.
• Diagnostyka polega na wykonaniu manometrii przełyku.⁸

Uchyłek przełyku

• Uchyłek przełyku, najczęściej występujący: uchyłek Zenkera
• Choroba wieku podeszłego
• Może wystąpić dysfagia, regurgitacje, kaszel, chrypka i utrata masy ciała. 
• Diagnozę można postawić na podstawie badania przełyku w czasie przełykania i endoskopii, ale w tym drugim przypadku można również przeoczyć uchyłek.
• Jeśli objawy są poważne, można przeprowadzić leczenie endoskopowe lub chirurgiczne.⁹

Rak przełyku

• Choroba występuje w zaawansowanym wieku (średni wiek w momencie rozpoznania: 70 lat), przy czym wiek zachorowania jest niższy w przypadku gruczolakoraka (od 50. roku życia) niż w przypadku raka płaskonabłonkowego.
• Objawy alarmowe to narastające trudności w połykaniu, utrata masy ciała, pogorszenie ogólnego stanu fizycznego, ból i niedokrwistość. Dysfagia występuje tylko w zaawansowanych stadiach choroby; wcześniej często są to dolegliwości rozproszone.
• Czynniki predysponujące: palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, choroba refluksowa, achalazja, otyłość, przebyta radioterapia
• Rozpoznanie stawia się na podstawie gastroskopii.

Dławica piersiowa

• Dławica piersiowa może objawiać się palącym bólem zamostkowym.
• W typowej stabilnej dusznicy bolesnej ból jest zależny od obciążenia (po wysiłku) i ustępuje ponownie w spoczynku. Typowe jest również nasilenie po jedzeniu.
• W niestabilnej dławicy piersiowej ataki występują ponownie, nawet przy niewielkim wysiłku lub ewentualnie w spoczynku.
• Nietypowe objawy częściej występują u kobiet i osób z cukrzycą.
• Czynniki ryzyka obejmują płeć męską, starszy wiek, znane choroby naczyniowe, cukrzycę, hiperlipidemię, nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, dodatni wywiad rodzinny.
• Oprócz choroby wieńcowej, niedokrwienie mięśnia sercowego może być również wywołane m.in. przez zwężenie zastawki aortalnej, arytmie, skurcze naczyń wieńcowych, przerost mięśnia sercowego lub wyraźną niedokrwistość.
• W razie potrzeby należy wykonać badania laboratoryjne i elektrokardiograficzne w celu wykluczenia ostrego zawału serca.
• Oprócz EKG i echokardiografii, diagnostyka obejmuje różne nieinwazyjne procedury (próba wysiłkowa EKG, echokardiografia wysiłkowa, scyntygrafia mięśnia sercowego, RM serca i angiografia TK) oraz inwazyjną koronarografię w celu wykrycia choroby wieńcowej i powodowanego przez nią niedokrwienia mięśnia sercowego.

Nerwoból międzyżebrowy/zespół ściany klatki piersiowej

• Ból mięśniowo-szkieletowy w okolicy klatki piersiowej
• Najczęstsza przyczyna bólu w klatce piersiowej w praktyce lekarza rodzinnego
• Typowe są dobrze zdefiniowane kłujące bóle, które mogą być wywoływane przez ruch (nie wysiłek) i palpację.
• Po ewentualnym wykluczeniu ważnych diagnoz różnicowych i możliwych do uniknięcia niebezpiecznych przebiegów (np. ostrego zespołu wieńcowego, patrz także Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej), oprócz edukacji pacjenta zwykle prowadzi się leczenie objawowe i obserwację.
• Oprócz przyczyn mięśniowych, blokad stawów i zmian zwyrodnieniowych, w zespole ściany klatki piersiowej należy również wziąć pod uwagę określone przyczyny, takie jak osteoporoza, uszkodzenie krążka międzykręgowego, uraz, nowotwory złośliwe lub półpasiec.
• Inne możliwe rozpoznania w ramach diagnostyki różnicowej i procedurę diagnostyczną bólu w klatce piersiowej omówiono w artykułach Ból w klatce piersiowej i Ból w kręgosłupie piersiowym i klatce piersiowej.

Wywiad lekarski

Objawy

• Typowe objawy refluksu: Zgaga, odbijanie, piekący ból zamostkowy pochodzący z nadbrzusza, nudności i wymioty
• Objawy pozaprzełykowe: kaszel, chrypka, ból gardła
• Regurgitacja, trudności z przełykaniem?
• Ból nadbrzusza? Ból w górnej części jamy brzusznej?
• Nudności i wymioty?
• Czynniki wyzwalające
  • Refluks występuje zazwyczaj po posiłku, podczas pochylania się do przodu i leżenia.
  • diagnostyka różnicowa, np.: 
    • zależność od wysiłku fizycznego w dławicy piersiowej; jednak dławica piersiowa może również wystąpić po posiłku.
    • zależność od ruchu i wyzwalanie przez palpację w zespole ściany klatki piersiowej
    • nasilenie w nocy i często poprawa po jedzeniu w przypadku wrzodów żołądka i dwunastnicy; pierwotny ból w nadbrzuszu
• Objawy alarmowe powikłań (np. nowotwór złośliwy, zwężenie, krwawienie)
  • dysfagia, odynofagia
  • utrata masy ciała
  • pogorszenie ogólnego stanu fizycznego
  • objawy krwawienia (smoliste stolce, krwawe wymioty, niedokrwistość)¹

Częstość występowania i zakres objawów?

• Częstość występowania i nasilenie dolegliwości?
• Fizyczne, psychologiczne i społeczne konsekwencje dolegliwości?
• Jeśli typowe objawy refluksu występują co najmniej 1 do 2 razy w tygodniu i ograniczają jakość życia, spełnione są kliniczne kryteria choroby refluksowej przełyku (GERD).

Choroby współistniejące?

• Znane choroby przełyku, takie jak przełyk Barretta, achalazja
• Stan po napromieniowaniu
• Marskość wątroby
• Uzależnienie od alkoholu
• Wrzody żołądka i dwunastnicy
• Choroby autoimmunologiczne, takie jak celiakia, atopia, alergie pokarmowe
• Znane choroby naczyniowe, takie jak choroba wieńcowa, profil ryzyka sercowo-naczyniowego
• Cukrzyca
• Choroby neurologiczne
• Choroby psychiczne

Profil ryzyka?

• Czynniki ryzyka powikłań i nowotworów złośliwych
  • długi przebieg w wywiadzie
  • zaawansowany wiek
  • nadwaga
  • nadużywanie alkoholu lub nikotyny
  • Choroby przełyku w wywiadzie (przełyk Barretta, achalazja, radioterapia)¹

Oznaki powikłań?

• Dysfagia
• Utrata masy ciała
• Objawy ze strony układu oddechowego, takie jak przewlekły kaszel, zapalenie krtani i astma
• Uszkodzenie szkliwa zębów
• Niedokrwistość
• Krwawe wymioty, smoliste stolce

Dotychczasowe próby leczenia?

• Często osoby cierpiące na tę chorobę wprowadziły już zmiany w stylu życia i wypróbowały leki dostępne bez recepty.

Bol w klatce piersiowej?

• Ból w klatce piersiowej niejasnego pochodzenia może być spowodowany chorobą refluksową, ale w szczególności należy wziąć pod uwagę inne rozpoznania w ramach diagnostyki różnicowej i możliwe do uniknięcia niebezpieczne objawy, takie jak:
  • choroba wieńcowa i inne przyczyny sercowe
  • przyczyny płucne (zapalenie płuc, zapalenie opłucnej, POChP, astma, rak płuc, odma opłucnowa)
  • przyczyny naczyniowe (zatorowość płucna, rozwarstwienie aorty)
  • inne przyczyny żołądkowo-jelitowe z bólem promieniującym do klatki piersiowej
  • zespół ściany klatki piersiowej i inne przyczyny mięśniowo-szkieletowe
  • półpasiec
  • dolegliwości czynnościowe

Ból w górnej części jamy brzusznej?

• Objawy refluksu mogą objawiać się piekącym bólem za mostkiem unoszącym się z nadbrzusza.
• Promieniowanie bólu od nadbrzusza do klatki piersiowej nie jest rzadkie w przypadku innych chorób przewodu pokarmowego.
• Dlatego w diagnostyce różnicowej należy uwzględnić inne choroby przewodu pokarmowego, zwłaszcza jeśli objawy są zlokalizowane w nadbrzuszu, np.:
  • zapalenie żołądka oraz wrzody żołądka i dwunastnicy
  • zapalenie pęcherzyka żółciowego
  • zapalenie trzustki
  • zespół Boerhaavego (pęknięcie przełyku po wymiotach)

Przyjmowane leki?

• Wiele leków może wywoływać lub nasilać refluks żołądkowo-przełykowy:
  • antagoniści kanału wapniowego
  • preparaty zawierające nitroglicerynę
  • teofilina
  • leki antycholinergiczne
  • agoniści receptorów beta-adrenergicznych
  • benzodiazepiny i inne leki nasenne
  • preparaty estrogenowe w hormonalnej terapii zastępczej po menopauzie
• Niektóre leki mogą bezpośrednio wywoływać polekowe zapalenie przełyku, np.:
  • ASA i NLPZ
  • bisfosfoniany
  • doksycyklina
  • siarczan żelaza
  • kwas askorbinowy
  • cytostatyki

Nadużywanie alkoholu?

• Predysponuje również do choroby refluksowej z zapaleniem przełyku i może prowadzić do krwotocznego zapalenia żołądka i owrzodzenia.
• Osoby dotknięte chorobą skarżą się na dyspepsję ze złym samopoczuciem, bólem, nudnościami, wymiotami i objawami refluksu.
• Należy zwrócić uwagę na objawy alkoholowej marskości wątroby, która między innymi może prowadzić do powstawania żylaków przełyku z ryzykiem zagrażającego życiu krwawienia.

Podejrzenie dolegliwości czynnościowych?

• Współistniejące choroby psychiczne
• Stres psychospołeczny
• Inne typowe objawy zaburzeń czynnościowych (np. objawy zespołu jelita drażliwego)^,

Badanie przedmiotowe

• Refluks żołądkowo-dwunastniczy i choroba refluksowa żołądka i dwunastnicy zwykle przebiegają bez szczególnych nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym.
• Mogą istnieć czynniki predysponujące, takie jak otyłość, ciąża lub objawy alkoholizmu.
• Mogą też występować objawy pozaprzełykowe, np. uszkodzenie szkliwa, zapalenie gardła, skurcz oskrzeli.
• Należy również zwracać uwagę na kliniczne objawy powikłań, takie jak:
  • objawy krwawienia i objawy niedokrwistości
  • kacheksja, pogorszenie ogólnego stanu fizycznego lub limfadenopatia szyjna w nowotworach złośliwych
• W zależności od obrazu klinicznego diagnostyka różnicowa powinna obejmować rejestrację parametrów życiowych oraz badanie serca, płuc, naczyń krwionośnych, jamy brzusznej, szyi, skóry i układu mięśniowo-szkieletowego.^,

Badania uzupełniające

W gabinecie lekarza rodzinnego

Badania laboratoryjne

• W odniesieniu do możliwej choroby refluksowej badania laboratoryjne nie mają wartości diagnostycznej.
• Przydatna może być morfologia krwi w celu oznaczenia stężenia hemoglobiny i w razie potrzeby poziomu żelaza.
• Dalsza diagnostyka laboratoryjna może być przydatna w diagnostyce różnicowej, jeśli istnieje odpowiednie podejrzenie, np. troponina, D-dimery, morfologia krwi z rozmazem, parametry stanu zapalnego, parametry czynności wątroby i nerek, lipaza, glikemia.

Terapia próbna

• Jeśli objawy są typowe, ze zgagą, bez objawów alarmowych i bez profilu ryzyka, a czas trwania choroby jest krótki, diagnozę można początkowo postawić wyłącznie klinicznie i rozpocząć empiryczne leczenie inhibitorami pompy protonowej, zwykle początkowo przez 4 tygodnie w standardowej dawce.
• Poprawa objawów wskazuje na obecność choroby refluksowej.
• Mimo że procedura ta jest powszechna i pragmatyczna w praktyce, jej znaczenie dla potwierdzenia choroby refluksowej jest niewielkie (czułość około 70-80%, swoistość około 45-55%).

Diagnostyka aparaturowa

• W zależności od obrazu klinicznego przydatna może być diagnostyka różnicowa:
  • EKG
  • USG jamy brzusznej
  • ergometria
  • czynność płuc

Diagnostyka specjalistyczna

Gastroskopia

• Diagnostykę endoskopową należy rozpocząć w następujących przypadkach:
  • objawy ostrzegawcze
  • nietypowy obraz kliniczny
  • profil ryzyka
  • brak odpowiedzi na leczenie empiryczne
  • u pacjentów, u których objawy występują od dłuższego czasu oraz
  • na życzenie pacjentów
• Należy zauważyć, że czułość endoskopii w diagnostyce GERD jest niska, ponieważ tylko 50% pacjentów ma widoczne zmiany w błonie śluzowej.
• Co więcej, wyniki badań błony śluzowej i objawy słabo ze sobą korelują, tj. występują oligosymptomatyczne ciężkie zapalenia przełyku, ale także wyniki mieszczące się w normie przy nasilonych objawach.^1-3

pH-metria i manometria

• 24-godzinna pH-metria wykorzystuje elektrodę do pomiaru narażenia na działanie kwasu w dystalnym odcinku przełyku, ewentualnie z pomiarem impedancji w celu wykazania ruchów bolusa.
• Należy rozważyć 24-godzinną pH-metrię z pomiarem impedancji, jeśli istnieje kliniczne podejrzenie choroby refluksowej. 
  • bez obecności typowych objawów i/lub podejrzenia objawów pozaprzełykowych
  • w przypadku prawidłowych wyników badań błony śluzowej
  • przy braku odpowiedzi na leczenie
• W praktyce umówienie się na 24-godzinną pH-metrię jest często wyzwaniem, ponieważ wielu specjalistów w prywatnych gabinetach jej nie oferuje.
• Manometria przełyku mierzy ciśnienie w przełyku. Służy do diagnostyki zaburzeń motoryki przełyku oraz do diagnostyki przedoperacyjnej przed operacją antyrefluksową.^1-3

Środki diagnostyczne w diagnostyce różnicowej

• W zależności od wyników badania przedmiotowego i podejrzeń, przydatne mogą być następujące badania:
  • RTG klatki piersiowej
  • USG jamy brzusznej
  • konsultacja kardiologiczna w celu wykonania echokardiografii i diagnostyki niedokrwienia
  • badania obrazowe (TK, RM klatki piersiowej i/lub jamy brzusznej)

Środki i zalecenia

Wskazania do skierowania do specjalisty

• Skierowanie na gastroskopię w następujących przypadkach:
  • objawy ostrzegawcze
  • nietypowy obraz kliniczny
  • profil ryzyka
  • brak odpowiedzi na leczenie empiryczne
  • u pacjentów, u których objawy występują od dłuższego czasu
  • na życzenie pacjentów
• W razie potrzeby skierowanie na diagnostykę różnicową, np. w zakresie:
  • kardiologii
  • pulmonologii
  • ortopedii
  • laryngologii

Lista kontrolna przy skierowaniu do specjalisty

Zalecenia

• Porady dotyczące zmiany stylu życia
  • w razie potrzeby normalizacja masy ciała
  • unikanie obfitych, tłustych lub kwaśnych, mocno przyprawionych posiłków i napojów
  • unikanie spożywania posiłków późnym wieczorem, tuż przed snem
  • zmiana pozycji do spania z uniesioną głową
  • rzucenie palenia, abstynencja alkoholowa, w razie potrzeby ograniczenie spożycia kofeiny
  • unikanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych
• Pacjenci mogą samodzielnie leczyć łagodne objawy za pomocą leków dostępnych bez recepty.
  • Leki zobojętniające sok żołądkowy i alginiany przynoszą szybką, ale tylko krótkotrwałą ulgę.
  • Dostępne bez recepty w niskich dawkach i małych opakowaniach są również niektóre z blokerów H2 (famotydyna, ranitydyna nie jest już dostępna) i inhibitory pompy protonowej (omeprazol i pantoprazol).
• Jeśli typowe objawy występują co najmniej 1 do 2 razy w tygodniu, a jakość życia jest obniżona, spełnione są kryteria kliniczne choroby refluksowej przełyku. Podejrzewa się ją również w przypadku stosowania dużych ilości leków dostępnych bez recepty lub jeśli nie są one wystarczająco skuteczne.^1-2,10
• Więcej informacji na temat choroby refluksowej przełyku i jej leczenia można znaleźć w odpowiednim rozdziale.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Choroba refluksowa (zgaga)
• Zgaga (refluks)
• Choroba refluksowa przełyku u dzieci
• Nadwaga i redukcja masy ciała
• Palenie szkodzi zdrowiu
• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?

R12 Zgaga; R13

Refluxsyndrom; Reflux; gastroösophagealer Reflux; Sodbrennen; saures Aufstoßen; Postprandial; Gastroösophageale Refluxkrankheit; GERD; Schleimhautschädigung; Ösophagitis; Reizmagen; Funktionelle Dyspepsie; Ulcus duodeni; Ulcus ventriculi; Alkoholbedingte Dyspepsie; Ösophaguskarzinom; Barrett-Ösophagus; Brustschmerzen

Objawy refluksu

document-symptom document-nav document-tools document-theme

Klasyczne objawy refluksu to zgaga, odbijanie kwasem, cofanie się treści żołądkowej do przełyku (regurgitacja) i piekący ból w nadbrzuszu, który może promieniować za mostek (zamostkowy).

Gastroenterologia

Objawy refluksu

/link/c503c95411124bc9aba89eb76ba6da20.aspx

/link/c503c95411124bc9aba89eb76ba6da20.aspx

objawy-refluksu

SiteProfessional

Objawy refluksu

K.Reinhardt@gesinform.de

siljeK.lango@nhiReinhardt@gesinform.node (patched by linkmapper)

pl

pl

pl